Quyền tự do thành lập đảng(tiếng Việt - English)
Hà nội, ngày 21-4-2006
Trong những tháng đầu năm 2006, chúng ta đã chứng kiến sự trưởng thành và phát triển mạnh mẽ của phong trào vận động cho thể chế dân chủ trong nước, có sự tham gia của cả đảng viên Cộng sản và người ngoài đảng. Mục tiêu cũng như khát vọng của toàn thể dân tộc Việt Nam là xây dựng một xã hội tự do, dân chủ, công bằng và bác ái với một thể chế chính trị đa nguyên, đa đảng. Để đạt được mục tiêu và khát vọng đó thì phải khôi phục lại sự hoạt động của các đảng chính trị từng có ở Việt Nam trước đây như đảng Xã hội, đảng Dân chủ, Quốc Dân Đảng, Đại Việt, … và phải có sự ra đời của những đảng phái chính trị mới. Tôi là một luật sư hoạt động trong lĩnh vực nhân quyền và tự do tôn giáo trong nhiều năm. Dưới đây, tôi đưa ra những nghiên cứu và quan điểm của cá nhân tôi về quyền tự do thành lập đảng ở Việt Nam trong lịch sử và theo Hiến pháp, pháp luật hiện hành. Tôi mong muốn có sự đóng góp ý kiến cũng như tranh luận của các luật sư, các nhà nghiên cứu pháp luật trong và ngoài nước nhằm cổ vũ cho sự khôi phục lại hoạt động cũng như sự thành lập mới của các đảng phái chính trị ở Việt Nam.
1/ Về mặt lịch sử:
Trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, ở Việt Nam có rất nhiều đảng phái chính trị cùng hoạt động bình đẳng với đảng Cộng sản, và tất cả điều có mục tiêu chung là dành độc lập dân tộc. Và ngày 2-9-1945 trong Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố với nhân dân Việt Nam và thế giới rằng: “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo Hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được ; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.” Lời nói bất hủ ấy ở trong bản Tuyên ngôn độc lập nǎm 1776 của nước Mỹ. Suy rộng ra, câu ấy có ý nghĩa là : mọi Dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền hạnh phúc và quyền tự do. Bản Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Cách mạng Pháp nǎm 1791 cũng nói : "Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi ; và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi". Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được…”.
(Trích Tuyên ngôn độc lập ngày 2-9-1945 của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa).
Hiến pháp đầu tiên năm 1946 của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa qui định tại Điều 1:“ Tất cả mọi quyền bính trong nước là của toàn thể nhân dân Việt Nam, không phân biệt nòi giống , gái, trai, giàu nghèo, giai cấp, tôn giáo.”
Điều 5 qui định:“ Tất cả công dân Việt Nam đều ngang bằng về mọi phương diện: chính trị, kinh tế, văn hóa.”
Điều 7:“ Tất cả công dân Việt Nam đều bình đẳng trước pháp luật, đều được tham gia chính quyền....”
Như vậy ngay trong bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và trong bản Hiến pháp đầu tiên, đại đa số nhân dân Việt Nam đã lựa chọn và khẳng định Việt Nam là một thể chế chính trị đa nguyên, đa đảng. Và điều này đã được cụ thể trong chính phủ đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đó là một chính phủ đa đảng. Trong chính phủ đó ngoài Quốc dân đảng chỉ hiện diện trong một thời gian ngắn, còn đảng Xã hội và đảng Dân chủ đã hoạt động và tồn tại cùng với đảng Cộng sản cho đến năm 1988, là năm họ đã tự tuyên bố giải thể với lý do đã hoàn thành nhiệm vụ lịch sử(dù trong thực tế có thể có những lý do khác). Sự ra đời của các đảng chính trị trước đây, bao gồm cả đảng Cộng sản dưới thời Pháp thuộc là dựa vào sự ủng hộ của lực lượng quần chúng mà họ làm đại diện, sau đó họ tuyên bố thành lập chứ không phải theo một thủ tục pháp lý nào, và cũng không có bất kỳ một cơ quan nào để đăng ký hay cấp phép cho họ. Bản thân đảng Cộng sản đã được thành lập ở Trung Quốc chứ không phải ở Việt Nam.
Như vậy, cách đây hơn 60 năm, trên đất nước Việt Nam của chúng ta đã từng có một chính phủ dân chủ, đa đảng với một bản Hiến pháp hết sức tiến bộ mà lại trong bối cảnh đất nước lúc đó thù trong, giặc ngoài. Ngày nay, trong một đất nước hòa bình, thống nhất và xu thế dân chủ hóa diễn ra trên tòan cầu, thì không thể có lý do gì để hạn chế hay ngăn cản nhân dân Việt Nam xây dựng một xã hội dân chủ và đa đảng để cho tất cả mọi người dân đều có cơ hội tham gia vào xây dựng Tổ quốc.
2/ Về mặt pháp luật hiện hành:
Hiến pháp và pháp luật của Việt Nam hiện nay không có Điều nào cấm hay hạn chế công dân của mình thành lập một đảng chính trị. Như vậy công dân Việt Nam có quyền làm những gì mà pháp luật không cấm. Trong Hiến pháp Việt Nam hiện nay:
Điều 2 qui định: “Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân…”
Điều 50 qui định: “Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các quyền con người về chính trị, … được tôn trọng…”
Điều 53 qui định: “ Công dân có quyền tham gia quản lý Nhà nước và xã hội,…”
Điều 69 qui định: “Công dân có quyền tự do lập hội,..”
Như vậy mọi quyền lực Nhà nước đều thuộc về nhân dân và của nhân dân, người dân có quyền tham gia quản lý Nhà nước bằng cách lập những đảng chính trị khác nhau để đại diện cho mình. Vì trong Hiền pháp không có qui định cấm các đảng chính trị khác thành lập và hoạt động. Điều 4 Hiến pháp qui định đảng Cộng sản là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội, nhưng không qui định ở Việt Nam chỉ duy nhất có một đảng Cộng sản được tồn tại và phát triển. Như vậy đảng Cộng sản cũng chỉ là một tổ chức chính trị bình đẳng với các đảng phái và tổ chức chính trị khác hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
3/ Thực tiễn:
Trong lịch sử phát triển của nhân loại, cả về khía cạnh lịch sử cũng như pháp lý, chưa bao giờ có thực tế sảy ra là một đảng chính trị này cho phép hay đồng ý cho một đảng chính trị khác ra đời hay thành lập. Mà các đảng chính trị được thành lập trên cơ sở có sự ủng hộ của một bộ phận người dân mà họ làm đại diện.
Thông thường ở các nước, các đảng phái chính trị được tự do thành lập. Và ở một số nước, họ có Tòa án Hiến pháp là nơi để các đảng chính trị đăng ký hoạt động hoặc Ủy ban bầu cử trung ương là nơi để các đảng chính trị đăng ký khi tham gia tranh cử.
Hiện tại, đảng Cộng sản Việt Nam có khoảng 3 triệu đảng viên so với khoảng 83 triệu người Việt Nam, như vậy đảng cộng sản chỉ đại diện cho một bộ phận rất nhỏ dân số Việt Nam. Trong khi đó còn khoảng 80 triệu người Việt Nam có rất nhiều những ý kiến khác, những quan điểm khác về xây dựng đất nước, và họ có quyền có một hoặc nhiều chính đảng khác, ngoài đảng Cộng sản để đại diện cho quyền lợi và tiếng nói của họ. Do vậy cả về khía cạnh lịch sử, khía cạnh pháp lý và thực tiễn, mọi người dân Việt Nam không phân biệt dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng,… đều đã và đang có quyền tự do thành lập đảng.
4/ Làm thế nào để thành lập được một đảng chính trị ở Việt Nam?
Đây là câu hỏi mà hiện nay rất nhiều người Việt Nam đang tìm câu trả lời. Theo nghiên cứu của cá nhân tôi thì cách làm dưới đây có thể phù hợp:
Trước hết là những công dân nào muốn hành lập một đảng chính trị mới, họ nên đứng ra thành lập một Ủy ban gọi là Ủy ban vận động thành lập đảng(việc thành lập Ủy ban này không phải xin phép). Uỷ ban này sau khi soạn thảo ra Điều lệ đảng và cương lĩnh tạm thời thì đưa ra cho quần chúng nhân dân để lấy sự ủng hộ. Ủy ban nên đặt ra khi thu được bao nhiêu chữ ký ủng hộ(ví dụ là 100, 500 hay 100.000,…) thì đủ để công bố thành lập đảng và làm lễ ra mắt trước tòan thể nhân dân Việt Nam và bè bạn Quốc tế.
Trước những đòi hỏi bức xúc của quá trình dân chủ hóa đất nước, những thành viên cũ cuả đảng Dân chủ và đảng Xã hội cùng với hậu duệ của họ hoàn toàn có quyền để khôi phục lại hoạt động của đảng Xã hội và đảng Dân chủ. Những thành viên của hai đảng này chỉ cần ra tuyên bố trước nhân dân Việt Nam và thế giới về việc khôi phục lại hoạt động của họ mà không cần phải xin phép hay đăng ký vì lý do đơn giản trước đây họ tự giải tán thì nay họ có quyền tự phục hồi hoạt động của họ.
Việt Nam trong xu thế tất yếu đi đến một xã hội dân chủ với thể chế chính trị đa đảng đó là chân lý, mà chân lý thì không một ai có thể phủ nhận hoặc chối bỏ được. Tôi tin rằng thế hệ trẻ Việt Nam sẽ tự đứng lên để nắm lấy quyền và cơ hội của mình, đừng bao giờ thụ động ngồi chờ vào sự ban cho của người khác.
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/forum/story/2006/04/060425_quyenlapdang.shtml
Luật sư Nguyễn Văn Đài
Văn phòng luật sư Thiên Ân - Đoàn luật sư Hà Nội
10 Đoàn Trần Nghiệp - Hà Nội, Việt Nam Email: lawyerdaivn@gmail.com
The Right to Establish Political Parties
In the first few months of 2006, we have witnessed a robust development and coming of age of the democratic movement inside Viet-Nam that includes people both within and without the Communist party. The goal and aspiration of the entire Vietnamese populace is to build a free, fair democratic, and humane society under a pluralist, multi party system. In order to achieve those goal and aspiration, we must reestablish the operation of political parties that had existed before, such as the Socialist, Democratic, Vietnamese Nationalist Party, Dai Viet, etc. as well as the birth of new political parties.
I am an attorney who has practiced in the area of human rights and freedom of religion for many years. Following, I am presenting my views and findings regarding the right to establish political parties in history and in accordance with the constitution and current laws. I earnestly hope for the contribution as well as the debate from other attorneys, jurists, legislators, political analysts both in and outside of Viet-Nam in the hope of promoting the restoration of activities, as well as the establishment of new political parties in Viet-Nam.
1) Historical Precedent:
Before the August Revolution of 1945 in Viet-Nam, there were numerous political parties who operated on equal footing with the Communist party, all shared the same goal of independence for Vietnamese people. And on September 2, 1945, in the first declaration of independence for the Democratic Republic of Viet-Nam, president Ho chi Minh declared to the people of Viet-Nam and the world: “All men are created equal. Their creator has endowed them with unalienable rights, among these are, the right to life, liberty and the pursuit of happiness. Those immortal words are taken from the American declaration of independence in 1776. To expound further, it means all the people in the world are all born equal, that any race has the right to exist, the right to happiness and liberty. The declaration of civil and human rights of the French Revolution of 1791 also states: “People are born equal in rights; they must always have their freedom and equal rights.” Those are words that no one can deny…”
(Excerpt from the Democratic Republic of Viet-Nam’s Declaration of Independence of September 2, 1945)
The first Constitution of the Democratic Republic of Viet-Nam in 1946 stipulates in Article 1: “All the rights in our country belong to the entire Vietnamese populace, without regard to race, sex, wealth, status, class or religion.”
Article 5 prescribes: “ All the citizens of Viet-Nam are equal in all spheres: politics, economics, culture.”
Article 7: “All Vietnamese citizens are equal before the law, all have the right to participate in government…”
Thus right from the start, beginning with the Declaration of Independence that gave birth to the Democratic Republic of Viet-Nam’s and the first constitution, the majority of the Vietnamese people have chosen and affirmed that Viet-Nam is a pluralist, multi-party political system. This fact is concretized in the first establishment of government of the Democratic Republic of Viet-Nam as a pluralist government. In that government, aside from the Nationalist party, which existed only for a short period, the Socialist and Democratic parties have operated and coexisted with the Communist party until 1988, which was the year they self disbanded after proclaiming that they had completed their historical purposes (although in reality there maybe other reasons)
The emergence of past political parties, including the Communist party under French colonial rule, relied on the support of the populace which they represented, and subsequently and automatically proclaimed their formation, but not for having followed any legal procedures nor been duly registered or granted permission by any legal entity. The very establishment of the Vietnamese Communist Party was done in China, not in Viet-Nam.
Thus, more than 60 years ago, on Vietnamese soil (in our country), we had had a democratic government, multi party with a very progressive constitution given the background of internal strife and external threats. Today, in a peaceful and unified country and a general democratization movement worldwide, there is no reason to restrict or prevent the people of Viet-Nam from establishing a civil society, democratic and pluralist, allowing all people the chance to participate in the development of our fatherland.
2) Regarding current laws
Presently, there are no clause or provision in the constitution and laws of Viet-Nam that prohibit or restrict the citizenry from founding a political party. Therefore the citizens of Viet-Nam have the right to implement whatever the law does not forbid. In the current constitution of Viet-Nam:
Article 2 establishes: The government of the Socialist Republic of Viet-Nam is the government of the people, for the people, and by the people. All the power and rights of the government belong to the people…”
Article 50 stipulates: “In the Socialist Republic of Viet-Nam, the political rights of the people… are respected…”
Article 53 states: “Citizens have the right to participate and manage the government and society…”
Article 69 determines: “Citizens have the right to form associations…”
Therefore all the power of the State belongs to the people and derives its power from the people; the people have the right to participate and manage the state by forming different political parties to represent themselves, since there are no law or provision in the constitution that prohibit the formation and operation of other parties.
Article 4 states that the Communist Party of Viet-Nam assumes the leadership role for the State and society but it does not specify that the Communist party is the only organization that should exist and develop. Therefore the Communist party is just a political organization that is on the same rank with other parties and organizations that operate within the framework of the constitution and the law.
3) In reality:
In the evolution of human civilization, based on both historical and legal aspects, there has never been a political entity that legitimizes or confers the right for another political party to exist or operate. The political parties are established based on the support of a segment of a population that they represent.
Normally in many countries, political parties are free to form. And in a number of countries, they have a constitutional court where people can register to operate or they have a central electoral committee, where different parties can register and compete for votes. Presently the Vietnamese Communist Party has roughly 3 millions members out of a population of 83 millions Vietnamese, so the party only garners a small percentage of Vietnamese population. While there are 80 millions people who possess many ideas and different perspectives on how to develop Viet-Nam, and they have the right to belong to one or various legitimate parties - aside from the communist party - to represent their rights and their voices.
Therefore based on historical, legal and practical aspects, all Vietnamese regardless of race, gender, religions or beliefs…did and do have the right to form parties.
How to establish a political party in Viet-Nam?
This is a question that many Vietnamese are seeking answer. Based on my personal findings, perhaps the following methods are appropriate:
First of all, any and all citizens who would like to form a new political party should start to establish a Committee that is called the Committee to campaign for the organization of Parties (this committee does not need to get permission) After drafting temporary by-laws and guidelines, this committee should circulate them in public to enlist support . The Committee should prescribe a certain number to reach (100, 500, or 100.000, etc.) before they can inaugurate their party in front of the people of Viet-Nam friends and supporters around the world.
In the face of pressing and frustrating demands for the democratization process for Viet-Nam. the old members of the Democratic and Socialist parties and their descendants have complete right to restore the activities of their parties. Members of these two parties need only to declare in front of the people of Viet-Nam and the world their need to restore their operation without asking for permission or registration simply because they had disbanded on their own accord in the past, so now they can self restore their activities.
“Viet-Nam in the inexorable march towards a civil and democratic society based on a pluralist, multi-party system is the self-evident truth. And once that truth is out no one can deny its existence. I believe the young generation of Viet-Nam will rise up on their own volition to seize their power and opportunity, they will not wait passively for the blessing of others.”
In the first few months of 2006, we have witnessed a robust development and coming of age of the democratic movement inside Viet-Nam that includes people both within and without the Communist party. The goal and aspiration of the entire Vietnamese populace is to build a free, fair democratic, and humane society under a pluralist, multi party system. In order to achieve those goal and aspiration, we must reestablish the operation of political parties that had existed before, such as the Socialist, Democratic, etc... as well as the birth of new political parties.
I am an attorney who has practiced in the area of human rights and freedom of religion for many years. Following, I am presenting my views and findings regarding the right to establish political parties in history and in accordance with the constitution and current laws. I earnestly hope for the contribution as well as the debate from other attorneys, jurists, legislators, political analysts both in and outside of Viet-Nam in the hope of promoting the restoration of activities, as well as the establishment of new political parties in Viet-Nam.
1) Historical Precedent:
Before the August Revolution of 1945 in Viet-Nam, there were numerous political parties who operated on equal footing with the Communist party, all shared the same goal of independence for Vietnamese people. And on September 2, 1945, in the first declaration of independence for the Democratic Republic of Viet-Nam, president Ho chi Minh declared to the people of Viet-Nam and the world: “All men are created equal. Their creator has endowed them with unalienable rights, among these are, the right to life, liberty and the pursuit of happiness. Those immortal words are taken from the American declaration of independence in 1776. To expound further, it means all the people in the world are all born equal, that any race has the right to exist, the right to happiness and liberty. The declaration of civil and human rights of the French Revolution of 1791 also states: “People are born equal in rights; they must always have their freedom and equal rights.” Those are words that no one can deny…”
(Excerpt from the Democratic Republic of Viet-Nam’s Declaration of Independence of September 2, 1945)
The first Constitution of the Democratic Republic of Viet-Nam in 1946 stipulates in Article 1: “All the rights in our country belong to the entire Vietnamese populace, without regard to race, sex, wealth, status, class or religion.”
Article 5 prescribes: “ All the citizens of Viet-Nam are equal in all spheres: politics, economics, culture.”
Article 7: “All Vietnamese citizens are equal before the law, all have the right to participate in government…”
Thus right from the start, beginning with the Declaration of Independence that gave birth to the Democratic Republic of Viet-Nam’s and the first constitution, the majority of the Vietnamese people have chosen and affirmed that Viet-Nam is a pluralist, multi-party political system. This fact is concretized in the first establishment of government of the Democratic Republic of Viet-Nam as a pluralist government. In that government, aside from the Nationalist party, which existed only for a short period, the Socialist and Democratic parties have operated and coexisted with the Communist party until 1988, which was the year they self disbanded after proclaiming that they had completed their historical purposes (although in reality there maybe other reasons)
The emergence of past political parties, including the Communist party under French colonial rule, relied on the support of the populace which they represented, and subsequently and automatically proclaimed their formation, but not for having followed any legal procedures nor been duly registered or granted permission by any legal entity. The very establishment of the Vietnamese Communist Party was done in China, not in Viet-Nam.
Thus, more than 60 years ago, on Vietnamese soil (in our country), we had had a democratic government, multi party with a very progressive constitution given the background of internal strife and external threats. Today, in a peaceful and unified country and a general democratization movement worldwide, there is no reason to restrict or prevent the people of Viet-Nam from establishing a civil society, democratic and pluralist, allowing all people the chance to participate in the development of our fatherland.
2) Regarding current laws
Presently, there are no clause or provision in the constitution and laws of Viet-Nam that prohibit or restrict the citizenry from founding a political party. Therefore the citizens of Viet-Nam have the right to implement whatever the law does not forbid. In the current constitution of Viet-Nam:
Article 2 establishes: The government of the Socialist Republic of Viet-Nam is the government of the people, for the people, and by the people. All the power and rights of the government belong to the people…”
Article 50 stipulates: “In the Socialist Republic of Viet-Nam, the political rights of the people… are respected…”
Article 53 states: “Citizens have the right to participate and manage the government and society…”
Article 68 determines: “Citizens have the right to form associations…”
Therefore all the power of the State belongs to the people and derives its power from the people; the people have the right to participate and manage the state by forming different political parties to represent themselves, since there are no law or provision in the constitution that prohibit the formation and operation of other parties.
Article 4 states that the Communist Party of Viet-Nam assumes the leadership role for the State and society but it does not specify that the Communist party is the only organization that should exist and develop. Therefore the Communist party is just a political organization that is on the same rank with other parties and organizations that operate within the framework of the constitution and the law.
3) In reality:
In the evolution of human civilization, based on both historical and legal aspects, there has never been a political entity that legitimizes or confers the right for another political party to exist or operate. The political parties are established based on the support of a segment of a population that they represent.
Normally in many countries, political parties are free to form. And in a number of countries, they have a constitutional court where people can register to operate or they have a central electoral committee, where different parties can register and compete for votes. Presently the Vietnamese Communist Party has roughly 3 millions members out of a population of 83 millions Vietnamese, so the party only garners a small percentage of Vietnamese population. While there are 80 millions people who possess many ideas and different perspectives on how to develop Viet-Nam, and they have the right to belong to one or various legitimate parties - aside from the communist party - to represent their rights and their voices.
Therefore based on historical, legal and practical aspects, all Vietnamese regardless of race, gender, religions or beliefs…did and do have the right to form parties.
4) How to establish a political party in Viet-Nam?
This is a question that many Vietnamese are seeking answer. Based on my personal findings, perhaps the following methods are appropriate:
First of all, any and all citizens who would like to form a new political party should start to establish a Committee that is called the Committee to campaign for the organization of Parties (this committee does not need to get permission) After drafting temporary by-laws and guidelines, this committee should circulate them in public to enlist support . The Committee should prescribe a certain number to reach (100, 500, or 100.000, etc.) before they can inaugurate their party in front of the people of Viet-Nam friends and supporters around the world.
In the face of pressing and frustrating demands for the democratization process for Viet-Nam. the old members of the Democratic and Socialist parties and their descendants have complete right to restore the activities of their parties. Members of these two parties need only to declare in front of the people of Viet-Nam and the world their need to restore their operation without asking for permission or registration simply because they had disbanded on their own accord in the past, so now they can self restore their activities.
“Viet-Nam in the inexorable march towards a civil and democratic society based on a pluralist, multi-party system is the self-evident truth. And once that truth is out no one can deny its existence. I believe the young generation of Viet-Nam will rise up on their own volition to seize their power and opportunity, they will not wait passively for the blessing of others.”
